Rosyjskie siły zbrojne od początku pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w 2022 roku intensywnie wykorzystują kierowane bomby lotnicze, znane jako KAB (kierowane bomby lotnicze). Ich zastosowanie znacząco wpływa na przebieg działań wojennych, umożliwiając precyzyjne uderzenia na cele naziemne przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka dla pilotów. Zrozumienie mechanizmów działania, rodzajów oraz taktyki wykorzystania tych pocisków jest kluczowe dla oceny obecnej sytuacji militarnej.
Czym są kierowane bomby lotnicze (KAB)?
Kierowane bomby lotnicze to amunicja bombowa, która po zrzuceniu z samolotu jest w stanie samodzielnie korygować swój tor lotu w celu trafienia w wyznaczony cel. W przeciwieństwie do bomb swobodnie spadających, KAB-y wyposażone są w systemy naprowadzania – najczęściej oparty na nawigacji satelitarnej (GPS/GLONASS) lub systemach elektrooptycznych (widzenie telewizyjne lub laserowe). Pozwala to na osiągnięcie znacznie wyższej precyzji uderzenia, często mierzonej w metrach kołowego błędu prawdopodobieństwa (CEP). Rosyjskie siły powietrzne korzystają z różnych typów KAB, dostosowując je do specyfiki misji i rodzaju celu.
Rodzaje bomb kierowanych używanych przez Rosję
W arsenale Rosji znajduje się kilka kluczowych typów bomb kierowanych, które odgrywają istotną rolę w konflikcie na Ukrainie. Jednym z najczęściej wymienianych jest KAB-500, dostępna w wersjach naprowadzanych laserowo (KAB-500L) oraz satelitarnie (KAB-500KR). Bomby te charakteryzują się masą około 500 kg i mogą być używane przeciwko różnorodnym celom, w tym umocnionym bunkrom, budynkom, pojazdom opancerzonym oraz zgrupowaniom wojsk. Bardziej zaawansowane są KAB-1500, o masie około 1500 kg, przeznaczone do niszczenia silnie ufortyfikowanych celów, takich jak podziemne schrony czy mosty. W ostatnich latach Rosja opracowała również nowsze generacje bomb kierowanych, często modyfikując istniejące bomby swobodnie spadające poprzez dodanie zestawów kierowania, takich jak JDAM (Joint Direct Attack Munition) na licencji amerykańskiej lub ich rosyjskie odpowiedniki, jak Unifitsirovannyj Modul’ Vypolnenija (UMPK). UMPK umożliwia przekształcenie standardowych bomb grawitacyjnych w amunicję kierowaną, co znacząco zwiększa ich możliwości bojowe i elastyczność zastosowania.
Taktyka stosowania KAB na froncie
Rosjanie wykorzystują bomby kierowane w sposób strategiczny, celując w kluczowe punkty infrastruktury, centra dowodzenia, składy amunicji oraz zgrupowania wojsk przeciwnika. Duża siła rażenia i wysoka precyzja KAB pozwalają na niszczenie celów jednym uderzeniem, co jest szczególnie ważne w ograniczaniu strat własnych i efektywnym wykorzystaniu amunicji. Samoloty przenoszące KAB, takie jak Su-34 czy Su-24, często wykonują ataki z dużej wysokości, co utrudnia ich wykrycie i zestrzelenie przez ukraińskie systemy obrony przeciwlotniczej. W ostatnich miesiącach obserwuje się również zwiększone użycie bomb z zestawami UMPK, które są zrzucane z większych odległości, często z samolotów operujących poza zasięgiem ukraińskiej artylerii przeciwlotniczej. Ta taktyka, choć nie zapewnia tak wysokiej precyzji jak w przypadku klasycznych KAB, pozwala na skuteczne bombardowanie celów na znacznym obszarze, stanowiąc poważne wyzwanie dla ukraińskiej obrony.
Wpływ na przebieg działań wojennych
Zastosowanie bomb kierowanych przez Rosję ma znaczący wpływ na dynamikę konfliktu. Pozwala rosyjskim siłom powietrznym na skuteczne wsparcie działań wojsk lądowych, neutralizowanie kluczowych punktów oporu oraz zakłócanie logistyki przeciwnika. Wysoka skuteczność KAB w niszczeniu celów twardych i umocnionych stanowi poważne zagrożenie dla ukraińskich pozycji obronnych. Jednocześnie, wykorzystanie bomb z zestawami UMPK pokazuje rosyjską zdolność do szybkiego adaptowania technologii i modyfikowania posiadanej amunicji, co zwiększa jej wszechstronność i zasięg. Zrozumienie rosyjskiej doktryny użycia KAB jest kluczowe dla ukraińskiej strategii obronnej, która musi uwzględniać zarówno potrzebę zwalczania samolotów przenoszących tę amunicję, jak i rozwijania skutecznych środków przeciwdziałania jej skutkom.
Wyzwania dla obrony przeciwlotniczej i analizy
Skuteczne przeciwdziałanie bombom kierowanym stanowi poważne wyzwanie dla ukraińskiej obrony przeciwlotniczej. Klasyczne systemy przeciwlotnicze są często projektowane do zwalczania samolotów i pocisków manewrujących, a bomby kierowane, zwłaszcza te z zestawami UMPK, mogą wykazywać odmienne trajektorie lotu i charakteryzować się mniejszą sygnaturą radarową. Konieczne jest ciągłe doskonalenie systemów wykrywania i śledzenia, a także rozwijanie taktyk neutralizowania zagrożenia. Analiza skutków uderzeń bomb kierowanych dostarcza cennych informacji o rosyjskich celach i priorytetach, co pozwala na lepsze zrozumienie strategii przeciwnika i podejmowanie odpowiednich działań obronnych i kontrofensywnych.
